وزیر امور خارجه دو ماه بعد از سفر همتای سعودی به تهران، در سفری به ریاض و جده، صفحه جدیدی از روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی را گشود و ولی‌عهد عربستان در دیدار با امیرعبداللهیان بر نگاه راهبردی به روابط با ایران تأکید کرد.

به گزارش خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، روز پنجشنبه ۲۶ مرداد ماه و بعد از دو ماه از سفر «فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان سعودی به تهران در ۲۷ خرداد ماه سال جاری، حسین امیرعبداللهیان در پاسخ به دعوت همتای خود و در نخستین سفر رسمی‌اش در رأس هیأتی راهی ریاض شد. مقصد اول ریاض و پس از آن هم جده.

رئیس دستگاه دیپلماسی پس از ورود به ریاض با حضور در محل وزارت امور خارجه عربستان سعودی مورد استقبال فیصل بن فرحان قرار گرفت و گفت‌وگویی سه ساعت و نیمه با همتای سعودی خود انجام داد. روز جمعه هم برای نخستین بار با «محمد بن سلمان» ولی‌عهد عربستان سعودی دیدار و ۹۰ دقیقه ملاقاتی صریح و بی پرده به گفته‌ خودش داشت.

*مناسبات جدید دیپلماتیک ایران و عربستان چه زمانی کلید خورد؟

۱۹ اسفند ۱۴۰۱ بود که ایران و عربستان سعودی بعد از پنج دور مذاکره امنیتی در عراق (از فروردین ۱۴۰۰ آغاز و آخرین دور آن اردیبهشت ۱۴۰۱) و سه دور گفت‌وگو در عمان و وساطت‌های این دو کشور در نهایت در پکن به توافق رسیدند تا روابط دیپلماتیک را از سر بگیرند. توافقی که پیش زمینه آن سفر آیت‌الله رئیسی به پکن در بهمن ماه ۱۴۰۱ و هماهنگی‌های به عمل آمده از سوی «شی جین پینگ» رئیس جمهور چین در سفرش به پکن و رایزنی‌های انجام شده مقامات چین با عربستان بود.

این اقدامات و از همه مهمتر وجود اراده جدی نزد مقامات ایران و عربستان عاملی شد تا این روابط به حالت عادی بازگردد.

توافقی که با حضور علی شمخانی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی و «مساعد بن‌محمد العیبان» مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و با حضور «وانگ یی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین حاصل شد و ایران و عربستان در این بیانیه‌ نسبت به از سرگیری روابط دیپلماتیک توافق کردند و توافق شد که حداکثر ظرف مدت دو ماه سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌ها بازگشایی شود و وزرای امور خارجه دو کشور جهت اجرای این تصمیم و انجام تمهیدات لازم برای تبادل سفرا با یکدیگر ملاقات کنند.

حدود یک ماه بعد در ۱۷ فروردین ماه ۱۴۰۲ نخستین دیدار دوجانبه و رسمی حسین امیرعبداللهیان و فیصل بن فرحان وزرای خارجه ایران و عربستان سعودی در پکن محقق شد. گرچه دو وزیر پیش از این در حاشیه نشست بغداد ۲ در امان پایتخت اردن گفت‌وگویی کوتاه داشتند، ولی دیدار رسمی دو وزیر در نهایت در پکن انجام شد و در بیانیه‌ مشترکی که از سوی امیرعبداللهیان و فرحان صادر شد مقرر شد هیأت‌های فنی برای بررسی روند بازگشایی اماکن دیپلماتیک دو کشور که از دی ماه ۱۳۹۴ فعالیتشان متوقف شده بود به پایتخت‌ها سفر کنند.

ولیعهد عربستان در جمع خبرنگاران در هواپیما و در مسیر بازگشت درباره رایزنی‌های انجام شده در ریاض و جده با اشاره به پذیرش دعوت به عمل آمده از ولی‌عهد عربستان برای سفر به تهران گفت: آقای محمد بن سلمان امروز اعلام کرد که در زمان مناسب به تهران سفر می‌کند. آقای ملک سلمان از آقای رئیسی برای سفر به عربستان دعوت کردند. آقای رئیسی دعوت را پذیرفتند و گفتند که در زمان مناسب این سفر انجام خواهد شد.

وزیر خارجه بیان کرد: آقای محمد بن سلمان به وزیر خارجه عربستان دستوراتی را داد که ما در چارچوب تنظیم سند بلندمدت همکاری‌های راهبردی دو کشور اقدامات اولیه‌ای را انجام دهیم تا در جریان سفر مقامات عالیرتبه دو کشور و هم در جریان سفر آقای محمد بن سلمان به ایران که در زمان مناسب خودش انجام خواهد شد، بتوانیم این سند را توسط مقامات عالی دو کشور  به امضا برسانیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: برداشت من این است که منطقه وارد صفحه جدیدی از همکاری‌های چندجانبه خواهد شد و فرصت جدیدی است و درکی به وجود آمده که منطقه با نگاه به امنیت درونزا و بدون تکیه بر بیگانگان می‌تواند در مسیر توسعه برای همه گام بردارد و همه طرف‌ها در منطقه از مزایای این رویکرد جدید استفاده کنند.

وی همچنین از سفر مقامات حج و زیارت به عربستان در آینده نزدیک خبر داد و گفت: درباره تنظیم اسناد پایه‌ای برای ازسرگیری پروازهای مستقیم بین دو‌ کشور و اعزام ایرانیان به عمره اتفاق نظر وجود دارد و قرار است در آینده نزدیک مقامات حج و زیارت برای انعقاد قرارداد به عربستان سفر کنند.